Kazım Taşkent Eskişehir Şeker Fabrikası
Mustafa Kemal Atatürk, Türkşeker Eskişehir Şeker Fabrikası’nın kuruluş hazırlıklarıyla bizzat ilgilenmiştir. Dönemin İktisat Vekili Celal Bayar, Kenan Mortan ile yaptığı bir söyleşide şeker fabrikasının yerinin seçimini yaparken Mustafa Kemal Atatürk’ün ulaşım yollarına uzak arazi yerine halkın moralini yüksek tutacak tren ve karayoluyla yolculuk yapan herkesin görülebileceği yere yapılmasını istemiştir.
Türkşeker Eskişehir Şeker Fabrikası, üç milyon sermaye ile kurulan “Anadolu Şeker Fabrikaları Türk Anonim Şirketi” tarafından kurulmuştur. Fabrikanın kurulmasına karar verildiği 10 Ekim 1932 tarihinden itibaren iki ay kadar süren tetkikler ve değişik makine fabrikalarıyla temas ve müzakerelerden sonra, 8 Aralık 1932 tarihinde bir Alman firması ile anlaşılmıştır. Daha sonra fabrikanın kurulacağı yerin tayini, satın alınması, inşa ve nakil işlerinin yoluna konması gibi ilk faaliyetlerin düzenlenmesi takip etmiştir.
1 Şubat 1933 yılında temeli atılan fabrikanın 1 Nisan 1933’te montajına başlanmıştır. Geceli gündüzlü çalışmak suretiyle fabrikanın inşaat ve montaj işleri 6 ay gibi kısa sürede bitirilmiştir. Fabrika 5 Aralık 1933’te İsmet İnönü ve Celal Bayar’ın katıldığı törenle resmen işletmeye açılmıştır.
Türkşeker Eskişehir Şeker Fabrikası işletmeye açıldığı yıl, 83 bin 157 ton pancar işleyerek, 12 bin 124 ton şeker elde etmiştir. Günde bin 500 ton pancar işlemek üzere kurulan fabrika, yapılan ıslahlarla bir sonraki yıl işletme kapasitesi günde bin 800 ton pancara çıkarmıştır.
Eskişehir Şeker Fabrikası, üretim kapasitesi açısından kurulduğu yılda Türkiye’nin en büyük şeker fabrikası olma özelliğine sahiptir.
Fabrika, günümüzde günlük 8 bin 200 ton pancar işleme kapasitesine sahiptir. Yılda ortalama 140 gün şeker üretim faaliyetlerine devam eden fabrika, günde ortalama bin 200 ton, yılda ise ortalama 150 bin ton şeker üretmektedir.
Fabrika, “Helal Gıda” ve “Gıda Güvenlik Sistemi Sertifikasyonu FSSC 22000” belgelerine sahiptir.
